Każdy człowiek jest w mniejszym lub większym stopniu kreatywny, jednakże dzieci przodują w tej kwestii. Bez najmniejszego problemu generują fantastyczne pomysły, tworząc nieszablonowe rozwiązania. Jednakże rozwój przez doświadczenie i generowanie kreatywnych pomysłów nie zawsze jest dla nich bezpieczny i odpowiedni. Dzięki świadomie zorganizowanemu procesowi wychowania informujemy młodych odkrywców o tym, co dobre, a co złe. To na nas dorosłych spoczywa obowiązek podbudzania potencjału kreatywności tkwiącego w naszych dzieciach przy jednoczesnym czuwaniu nad ich bezpieczeństwem.
Pobudzaj kreatywność
Wraz z rozwojem dziecka następuje spadek kreatywności, a w przypadku braku dalszego podbudzania tej zdolności dochodzi do jej zahamowania. U dzieci do 2 roku życia kreatywność pojawia się we wzmożonej aktywności zabawowej oraz sferze ruchu i dźwięku. Między 3 a 4 rokiem życia zaobserwować można dynamiczny rozwój poznawczy, w którym dzieci zadają dociekliwe pytania. W tym czasie kreatywność dziecięca przejawia się w zabawach, fantazjach oraz aktywności plastycznej. Natomiast od 5 roku życia dzieci podejmują inicjatywę w poszukiwaniu własnych rozwiązań, a ich wyobraźnia rozwija się znacząco.
Dlatego też w tym przypadku kluczowe jest organizowanie przez osoby dorosłe stymulowania kreatywnego myślenia dywergencyjnego, czyli takiego, w którym istnieje wiele możliwości rozwiązywania problemu. Takie pobudzanie wymaga przed wszystkim:
- stworzenia atmosfery swobodnego myślenia,
- nagradzania elastyczności w poszukiwaniu pomysłów i rozwiązań,
- zachęcania do przyjmowania różnych punktów widzenia,
- kształtowania pozytywnego stosunku do nowych pomysłów,
- otwartość na nowe pomysły,
- zadawania z pozoru naiwnych pytań,
- dziwienia się,
- odwracania kota ogonem,
- przeróżnych zabaw wymyślanych przez dzieci,
- czytania książek,
- uprawiania sportu,
- uczenia się od innych,
- pisania odręcznego (osoby piszące odręcznie generują więcej pomysłów niż te, które piszą na klawiaturze).
.jpg)
Daj dobry przykład
Nie od dziś wiadomo, że dzieci uczą się, naśladując dorosłych i bacznie ich obserwując. Dlatego warto organizować w przedszkolu, szkole czy domu wspólne zabawy stymulujące kreatywne myślenie. Wiele propozycji zabaw znajdziemy w opracowaniach Edwarda de Bono, C. Freineta, T. Gordona, E. Nęckiego. Cechą wspólną proponowanych zabaw jest łatwość ich przeprowadzenia. Może to być zachęcenie do wykonywanych czynności, takich jak:
- wymyślanie krótkich historyjek do wyrazu, które zaproponował rodzic czy opiekun,
- rysunek-projekt miasteczka dla dzieci z nowymi zabawami,
- przedstawianie konsekwencji zdarzeń, czyli co by było gdyby? (np. można byłoby mieszkać na księżycu, chodzić po suficie itp.),
- tworzenie analogii fantastycznych pozornie wykluczających się np. kuro-ryby, wężowe kredki itp.,
- propozycje innego, odmiennego od tradycyjnego zastosowania przedmiotów codziennego użytku, takich jak na przykład łyżka czy widelec.
Kreatywna moc relaksu
Kreatywność wymaga świeżego spojrzenia na problem czy konkretną sytuację. Aby nasz mózg odwdzięczył się nam sprawnym, kreatywnym działaniem, potrzebuje wypoczynku, relaksu i snu. Doskonale sprawdzają się spacery po parku czy lesie. To one sprawiają, że nasze dzieci i my, dorośli, czujemy się lepiej i jesteśmy zdrowsi. Dają wytchnienie i ułatwiają zmianę perspektywy myślenia, dzięki czemu kreatywność osobista zdecydowanie wzrasta. Taki wypoczynek jest niezbędny również dla usprawnienia procesów myślenia dywergencyjnego. Dlatego bardzo serdecznie zachęcam do poprzedzenia spacerem zabaw kreatywnych dla dzieci.
