Program studiów
Studia skierowane są do:
-
Osób, które posiadają kwalifikacje pedagogiczne uzyskają kompetencje do pracy jako nauczyciel-bibliotekarz w bibliotece szkolnej lub pedagogicznej. Studia są zgodne z wymogami rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz.U. 2019 poz. 1450) i pozwalają zdobyć uprawnienia i umiejętności według nowych standardów. Nabyte w ten sposób kwalifikacje będą uznawane przez instytucje oświatowe.
-
Osób bez kwalifikacji pedagogicznych uzyskają kompetencje do pracy w innych typach bibliotek, w tym w bibliotece akademickiej lub publicznej.
Liczba godzin: 305 godz. (w tym 60 godz. zajęć w formie e-learningu) + 90 godz. praktyk (dla osób posiadających przygotowanie pedagogiczne)
Podstawy wiedzy o bibliotece
(10 godz.)
- Typologia bibliotek
- Biblioteka w systemie kultury
- Rodzaje bibliotek i ich zadania
- Użytkownicy bibliotek
- Działalność bibliotek (usługowa, informacyjna, wydawnicza)
Prawo w bibliotece
(10 godz.)
- Podstawowe akty prawne
- Prawo autorskie i prawa pokrewne
- Egzemplarz obowiązkowy
- Kwalifikacje pracowników
- Kodeks pracy
- Zamówienia publiczne
Historia książki i bibliotek
(10 godz.)
- Pismo jego istota, funkcje i rozwój
- Morfologia książki dawnej
- Charakterystyka produkcji wydawniczej i piśmiennictwa okresu książki drukowanej ręcznie
- Rewolucja przemysłowa i charakterystyka książki XIX w.
- Najważniejsze zabytkowe kolekcje
- Biblioteki w Polsce
Organizacja i zarządzanie zbiorami w bibliotece
(10 godz.)
- Pojęcie dokumentu, podział i charakterystyka zbiorów
- Specjalizacja w zakresie gromadzenia zbiorów
- Zasady budowania zasobów w różnych typach bibliotek
- Zasady gromadzenia zbiorów (kompletność, aktualizacja, selekcja)
- Źródła informacji o dokumentach
- Źródła gromadzenia zbiorów
- Ewidencja zbiorów i inwentaryzacja zbiorów
- Udostępnianie zasobów
- Digitalizacja
- Ochrona i konserwacja zbiorów
Prasa i czasopisma
(10 godz.)
- Gromadzenie (od zamówienia do archiwizacji)
- Opracowanie tradycyjne i elektroniczne
- Rodzaje czasopism specjalistycznych
Opracowanie formalne zbiorów
(10 godz.)
- Normy i standardy opisu formalnego zbiorów bibliotecznych
- Podział i typologia katalogów
- Zasady katalogowania alfabetycznego
- Hasła wzorcowe
Opracowanie rzeczowe zbiorów
(10 godz.)
- Historia klasyfikacji nauk i piśmiennictwa
- Języki informacyjno-wyszukiwawcze
- Systemy klasyfikacji (klasyfikacja rzeczowa, Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna, języki haseł przedmiotowych (JHP BN, KABA), deskryptory BN
Zarządzanie biblioteką
(15 godz.)
- Biblioteka jako organizacja (zarządzanie organizacją, style kierowania)
- Struktura różnych typów bibliotek (rodzaje struktur organizacyjnych)
- Zarządzanie strategiczne biblioteką
- Zarządzanie personelem (pracownicy bibliotek i ośrodków informacji naukowej, zawód, etyka)
- Budowanie efektywnego zespołu (motywowanie, kultura organizacyjna)
- Zarządzanie talentami
- Analiza ról odgrywanych w zespole
- Rozwiązywanie konfliktów
Marketing i promocja
(10 godz.)
- Wizerunek biblioteki (marketing biblioteczny, promocja biblioteki w środowisku lokalnym, public relations, reklama, plan marketingowy, strategie promocyjne, sponsoring)
- Badanie potrzeb użytkowników
- Analiza SWOT
- Strategia rozwoju biblioteki
- Organizacja imprez kulturalnych i naukowych
Komunikacja w bibliotece
(10 godz.)
- Społeczne aspekty komunikacji (procesy komunikowania się w społeczeństwie)
- Środki i formy komunikowania
- Język jako narzędzie komunikacji
- Etyka komunikacji
Social media w bibliotece
(10 godz.)
- Historia mediów społecznościowych
- Narzędzia social media (Facebook, Twitter i in.)
- Marketing społecznościowy
- Budowanie relacji z klientami
- Webwriting
Menedżer kultury w bibliotece
(10 godz.)
-
szanse i wyzwania dla bibliotek
-
łączenie bibliotek z instytucjami kultury
-
animator kultury
-
organizowanie i prowadzenie działalności kulturalnej
-
organizowanie imprez kulturalnych i artystycznych
-
rola i funkcje menedżera kultury
Nowoczesna biblioteka szkolna
(8 godz.)
- Akty prawne regulujące pracę w bibliotekach szkolnych. Standardy.
- Tendencje w rozwoju współczesnych bibliotek szkolnych w Polsce i w krajach Unii Europejskiej.
- Wskazanie zmian i oczekiwań użytkowników bibliotek szkolnych i pedagogicznych.
- Podstawowe zadania nauczyciela-bibliotekarza.
- Ewaluacja. Ocena jakości i efektywności pracy biblioteki szkolnej.
Czytelnictwo
(10 godz.)
- Czytelnictwo a komunikacja społeczna
- Współczesna wiedza o czytelnictwie
- Interdyscyplinarny charakter czytelnictwa
- Badania czytelnictwa
- Metody i techniki badań czytelnictwa
- Czytelnictwo różnych grup wiekowych oraz społecznych
- Specjalne grupy czytelników
Źródła informacji
(10 godz.)
- Warsztat informacyjny bibliotekarza
- Tradycyjne i nowoczesne źródła informacji
- Standardy w działalności bibliograficznej
- Metodyka bibliograficzna
- Polskie i zagraniczne spisy i serwisy bibliograficzne (bibliografie narodowe i specjalne, bazy danych)
- Biblioteki cyfrowe
- Open access
- Selekcja w Internecie
Współczesne systemy informacyjno-wyszukiwawcze
(10 godz.)
- Systemy biblioteczne
- Budowa i funkcje systemów bibliotecznych
- Systemy biblioteczne w polskich bibliotekach
- Katalogi centralne
Współczesny rynek wydawniczy
(5 godz.)
- Tendencje na polskim i światowym rynku książki (książka tradycyjna i elektroniczna)
- Segmenty rynku książki
- Publikacje elektroniczne
- Targi książki
- Portale i wortale rynku książki
- Książki nagradzane
- Podstawy zagadnień wydawniczych i księgarskich
- Design książki współczesnej
Polska literatura współczesna
(5 godz.)
- Periodyzacja literatury po roku 1939
- Najważniejsze nurty, tendencje i pokolenia literackie
- Literatura polska po przełomie 1990 roku
- Ośrodki kultury polskiej na emigracji
- Polska literatura współczesna w sieci
Literatura dla dzieci i młodzieży
(7 godz.)
- Książki dla dzieci i młodzieży (geneza, konwencje, tematy, gatunki)
- Rozwój książki dla dzieci
- Główne nurty powieści dla młodzieży (mody literackie)
- Kanon lektur
- Edytorstwo książki dla dzieci i młodzieży (ilustracje)
- Literatura dla dzieci i młodzieży w sieci
- Nagrody (polska sekcja IBBY)
- Prasa dla dzieci i młodzieży
DYDAKTYKA
(125 godz.)
1. Animacja w bibliotece (15 godz.)
- organizacja imprez bibliotecznych
- nowoczesne metody i techniki promocji czytelnictwa i książki
- zagadnienia edukacji regionalnej
- klasyfikacja form i metod pracy z czytelnikiem, działania animacyjne
- oferty biblioteki adresowane do różnych kategorii czytelników
- formy działalności edukacyjno-kulturalnej
- gry i zabawy czytelnicze
- konkursy czytelnicze
2. Biblioterapia (15 godz.)
- psychologiczne podstawy biblioterapii
- terapeutyczna funkcja literatury
- metody i techniki stosowane w biblioterapii
- wykorzystanie biblioterapii w pracy z czytelnikiem chorym i niepełnosprawnym
- konstruowanie scenariuszy zajęć biblioterapeutycznych
3. Internet i multimedia w dydaktyce (15 godz.)
- materiały dydaktyczne dostępne w Internecie
- narzędzia do tworzenia cyfrowych materiałów dydaktycznych opracowanie cyfrowych materiałów dydaktycznych
- prawo autorskie w Internecie
4. Usługi biblioteczne i informacyjne (10 godz.)
- charakterystyka współczesnych usług
- typologia usług
- promocja usług
- usługi a czytelnik
5. Metodyka pracy nauczyciela bibliotekarza (20 godz.)
- działalność informacyjna
- praca pedagogiczna z uczniem: uczeń jako użytkownik biblioteki szkolnej
- praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych
- praca z klasą - kształcenie umiejętności informacyjnych, praca z zespołami uczniów
- terapeutyczne i kompensacyjno-profilaktyczne funkcje biblioteki szkolnej
- współpraca nauczyciela bibliotekarza z gronem pedagogicznym
- rodzice i inni użytkownicy biblioteki szkolnej
6. Organizacja biblioteki szkolnej i pedagogicznej (15 godz.)
- kierunki rozwoju bibliotekarstwa szkolnego na świecie i w Polsce
- podstawy prawne funkcjonowania bibliotek szkolnych i pedagogicznych
- planowanie i dokumentowanie pracy w bibliotece
- status nauczyciela bibliotekarza, wymagania kwalifikacje i droga awansu zawodowego
- urządzenie i wyposażenie lokalu
- biblioteki szkolne i pedagogiczne w środowisku
7. Metodyka pracy z czytelnikiem (20 godz.)
- użytkownicy bibliotek
- metody i formy pracy z czytelnikiem dorosłym
- metody i formy pracy z czytelnikiem trudnym
- metody i formy pracy z czytelnikiem chorym i niepełnosprawnym
- edukacja czytelnicza
8. Organizacja biblioteki akademickiej i publicznej (15 godz.)
- organizacja i funkcjonowanie biblioteki akademickiej
- zadania biblioteki akademickiej
- użytkownicy bibliotek akademickich
- warsztat pracy naukowej i dydaktycznej
- pomoc w kształceniu studentów, kadry naukowej
- organizacja i prowadzenie bibliotek publicznych
- zadania wojewódzkiej biblioteki publicznej
- zadania powiatowej biblioteki publicznej
- upowszechnienie czytelnictwa
- kształtowanie kultury czytelniczej
- zaspokajanie potrzeb czytelniczych
- uzupełnienie działalności innych typów bibliotek
- kształtowanie kultury czytelniczej
- zagadnienia prawne i finansowe
Seminarium
(6 godz.)
- Przygotowanie do pisania pracy dyplomowej
Praktyka
(90 godz.)
Praktyka dotyczy osób posiadających kwalifikacje pedagogiczne, które chcą pracować w bibliotece szkolnej lub pedagogicznej.
W trakcie praktyk uczestnicy poznają warsztat pracy bibliotekarza. Zapoznają się z wyposażeniem i dokumentacją biblioteki. Poznają w praktyce zasady gromadzenia, udostępniania, ewidencjonowania, selekcji i ochrony zbiorów. Poznają formy i metody pracy z czytelnikiem wykorzystywane w bibliotece.
WARUNKI ZALICZENIA
- dwa testy półroczne
- praca podyplomowa w formie projektu (prezentacja działań praktycznych)
- praktyka zawodowa dla osób posiadających kwalifikacje pedagogiczne (możliwość uznania doświadczenia zawodowego zgodnego z programem praktyk)